çok kritik bir konumda. 2023 seçimleri Önceki seçimlerde olduğu gibi seçime haftalar kala internet üzerinden etkisini göstermeye başladı. Bu kapsamda birçok internet sitesinin, profilin ve hizmetin kapatıldığını gördük. Seçim meselesi dışında bunun en yakın örneği deprem anında yaşanıyor. heyecanerişim engellendi.
Ne yazık ki geçmişte de buna benzer şeyler sık sık görüyoruz. Seçim olmasa bile bazı olaylar nedeniyle bilgiye erişimin engellenmesi ne yazık ki alışılmadık bir durum değil. Burada elbette intihar haberlerinin yayılmasını engellemek istemiyoruz çünkü o durum farklı bir ölçekte. Medyanın manipüle edilmesi, gerektiğinde kriz yönetiminin kökünden kazınması, vereceğimiz örnekler arasında yer alıyor.
Ülkemizde ilk internet bağlantısı 12 Nisan 1993 tarihinde yapılmıştır. Erişim sorunlarına imkan tanıyan yasa 2007 yılında çıkmıştır.
Aynen, 23 Mayıs 2007 tarihli ve 5651 sayılı bu kanun, “ İnternette Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele ‘ adı verildi. Bu yasa Madde 8içeriğin internette engellenmesine neden olabilecek bazı hatalar içermektedir.
intihar yönelimi, müstehcenlikkumar gibi sebepler bu kapsamda yer almaktadır.
Son zamanlarda uzun süredir tartışma konusu olan Sosyal Medya Kanunu ortaya çıktı.
Bu yasa başlangıçta yanlış bilgilerin yayılmasına karşıydı. Kabaca yoğun trafiğe sahip platformlarda kamu düzenini bozmaya çalışan kişiler için 1 ila 3 yılın ortasında ceza, platform söz konusu kişinin verilerini paylaşmayı reddederse, o platformun trafik bant genişliği yüzde 90’a kadar azaltılabilirolmaktı.
Bu kararın alınmasıyla birlikte BTK, karar gereği; en geç 4 saat içindeBant genişliğini kısması gerekiyordu.
Arka planı buna göre verdik. Gelin hep birlikte seçimlerde yaşananlara bir göz atalım. İlk durağımız 2019 yerel seçimleri.
Bu seçimlerde basının çoğu güç taraftaydı. Yurt dışında çok ses getiren bu durum, özellikle bu basın kuruluşlarının yalan haberleriyle oldukça fazla tartışmaya neden oldu. Oy sonuçları geç açıklamave apaçık haberin kısa sürede silinmesi de uzun süre gündemden düşmedi.
Bu süre zarfında internet erişimi de elbette sorunlarla karşılaşıyordu. devre dışı WEB’ler2019 raporuna göre BTK yıl boyunca 42.000 URL’yi engellemişti. Bu da gerçek kamuoyunun seçim döngüsüne erişim konusunda tedirgin olmasına neden oldu. Önceki paragraftaki durumlar bu endişeleri haklı çıkarmadı.
2018 yılında yapılan genel seçimlerde sosyal medya platformlarında erişim sorunları yaşanmıştı.
2019 yılında yayınlanan bir rapora göre 2018yılda 2.950 Haber sansürlendi. Bunun dışında yapılan seçimlerin ardından sosyal medya platformları çok yavaşladı ve Twitter, Ekşi Kalamlık gibi platformlarda paylaşımlar oldu. Neyse ki, çoğu VPN aracılığıyla atlatıldı.
2014 yılında Twitter ve YouTube’a erişim engellendi.
Seçim öncesi sosyal medya platformları zaten kısıtlanabilirile ilgili açıklamalarda bulunurken, Twitter ve YouTubeMart 2014’te kapatıldı. 30 Mart 2014’te seçim vardı. Seçim sonrasına kadar kapalı kalan platformlar, Anayasa Mahkemesi kararıyla açılabildi.
2011 yılında yapılan genel seçimler öncesinde BTK büyük eleştirilere maruz kalmıştı.
22 Ağustos 2011’de yürürlüğe girdi İnternetin Güvenilir Kullanımı İçin Taslak Yöntemler ve Temel İlkeler bu eleştirilerin temel sebebiydi. Bu düzenleme, devlet kurumlarına tüm kullanıcıları kontrol etme yetkisi verdi. düzenlemede sunulan 4 filtre türündenSeçilmedikçe internet kullanımı zorlaştı ve bu bağlamda bariz sitelere erişim engellendi.
Buna tepki olarak 15 Mayıs 2011’de İnternetime Dokunma! eylemler yapıldı. Olaylar sırasında kapatılması talep edilen sitelerin başında Ekşi Kelamlık geldi. Sözcük olayları, “Evet, Yasaklıyoruz!” sloganıyla dünya çapında ses getirdi.
BTK’ya rağmen İnternetteki ‘ahlaksız’ içerikten çocuklar korumayı sağlamakiçin‘ bu adımı attığını belirtmesine rağmen sistem nasıl işlenir Bu konuda da bir belirsizlik vardı. Bu kapsamda sistem kişisel özgürlüğesansürün temeli, sakıncası olarak nitelendirildi ve seçimler bu şekilde yapıldı.
Bakalım son seçimde neler olmuş:
Öncelikle geçtiğimiz günlerde Ekşi Sözlük’e erişim engellendi ve sitenin yedek olarak kullandığı iki alan adı sırasıyla erişime kapatıldı.
Twitter, ülke yönetiminin talebi üzerine öne çıkan profillerin erişimini kısıtladığını duyurdu.
Elon Musk, Türkiye’de hükümetin yaptığının aynısını Twitter’da paylaşacağını duyurdu. (Gelince paylaşılacaktır)
Daha önce uzun bir sansür dönemine maruz kalan Wikipedia’nın kurucu ortağı Jimmy Wales, Elon’u eleştirdi:
“Türkiye’de ilkelerimize bağlı kaldık ve savaşarak kazandık. Bu ifade özgürlüğü Slogan değil ilke“Elon, ‘Para kazanmamızı engelliyorsa ifade özgürlüğü umurumuzda değil’ demek istiyorsa, söylemesi yeterli.”
